Het nieuws van de dag: de Belg vindt de overstromingen in Pakistan geen nieuws.

Qué? Het is het hoofdpunt op het radionieuws, hoofdartikel op nieuwswebsites, … Proberen de media de Belg een geweten aan te smeren? Ik ga in deze blogpost niet in op het feit of dat al dan niet terecht is (maar toch even een tipje van mijn mening hierover meegeven). Eerder: wat is de reden dat het publiek niet wakker ligt van zware overstromingen? Hoe komt da?

Ik zie twee redenen. En telkens spelen zowel de media als het publiek een rol. Geen ervan is sluitend en er kunnen er nog meer zijn.

1. Agenda-setting

De Agenda-setting theorie houdt in dat massamedia bepalen wat er leeft bij het publiek. De rol van de media of journalistiek is het publiek informeren. Maar ook op maat van het publiek. Media zijn deel van het commerciële apparaat en dat is enorm gebleken in de laatste crisis, waar de media enorm onder geleden hebben. Ook door de shift van print naar online.

De vraag bij deze kwestie is: berichten de media wat er leeft onder het publiek? Of leeft iets onder het publiek omdat de media het op de agenda zetten?

Haïti, de tsunami, … Er werden pagina’s aan besteed in de kranten, en dus werd er ook over gepraat door het publiek. Want hoe moet je als gewone burger weten wat er zich allemaal van ellende afspeelt? De journalisten ter plekke geven door middel van verslaggeving een beeld aan het grote publiek van wat er gebeurt en de omvang van de ramp.

Laat ons even de tsunami als voorbeeld nemen. Een search op Mediargus geeft aan dat er tussen 26 december 2004 en 10 januari 2005 maar liefst 1.267 artikels in de Vlaamse media zijn verschenen met het woord tsunami erin. In de periode van zaterdag tot en met vandaag (12 augustus) krijg je 196 resultaten wanneer je zoekt op ‘overstromingen Pakistan’. 4 dagen versus 14, maar als je 196 vermenigvuldigt met 3 om aan een -min of meer- even lange periode te komen, krijg je nog steeds ‘slechts’ 599 artikels, wat minder dan de helft is van de artikels over de tsunami.

Ligt de Belg er dus niet wakker van omdat de media er niet over berichten en de impact niet groot genoeg is? Of schrijven de media er niet over omdat de Belg er niet om maalt?

Een beetje een straatje zonder einde, je kan blijven discussiëren.

2. Vervlakking

Een tweede fenomeen dat er volgens mij voor veel tussen zit, is de toenemende vervlakking. Er is al zoveel gebeurd, we hebben al zoveel meegemaakt en gezien dat we niet snel meer gechoqueerd geraken. Elke dag gebeuren er aanslagen, zijn er overstromingen, bosbranden, .. Na een tijdje lijk je er immuun voor te worden en lijkt een tsunami nodig vooraleer mensen hun wenkbrauwen nog eens ophalen.

Een voorbeeld. Gisterenavond ging het op Radio 1 over de vliegtuigcrash in Tripoli waar hoofdzakelijk Nederlanders zijn omgekomen. Slechts één jongetje overleefde het. NOS-journalist Olof van Joolen kwam aan het woord en zei dat ondanks de omvang van het drama het op één of andere manier niet echt in het geheugen van de Nederlanders was genesteld. Enkele dagen na de crash werd er al veel minder over gepraat en ging het leven terug zijn gewone gangetje.

De nieuwsberichten van gisteren deden me vreemd opkijken. Het lijkt een logische reactie gezien hoe de maatschappij evolueert, maar ook de media spelen een rol. Bij het schrijven van deze post is het artikel ‘Voorlopig geen grootse mediacampagne voor Pakistan’ gezakt naar de vijfde plaats op Standaard.be. Dat Bruno Wijndaele naar VTM trekt staat onder hoofdartikel op tweede plaats. Had het Pakistan-artikel te weinig kliks?